Terrorizmi “Terrorizmi është një modus operandi i kohës moderne, i cili nëpërmjet motiveve dhe motivimeve vihet në lëvizje”

Terrorizmi “Terrori është lufta e të varfërve. Lufta është terrori i të pasurve” (Peter Ustinov) Përkufizimi: “Terrorizmi kuptohet si përgaditje sistematike, nga sulme tronditëse të dhunshme kundër një rendi shoqëror dhe politik që vie nga nëntoka. Ato zhvillohen kryesisht me qëllim për të përhapur pasiguri dhe terror, por përveç kësaj edhe të gjenerojnë simpati dhe mbështetje nga masa." (Peter Waldmann: Terrorismus - Provokation der Macht, Hamburg. 2005, 12.)

Çfarë është Terrorizmi Çfarë është Terrorizmi? – Sipas klasifikimit historik dhunë e motivuar politikisht Thomas Kolnberger

Terrori-Shtetëror Terrorizmi Nocioni TERROR = „ngjarjet zhvillohen për ndjelljen e frikës dhe urrejtjes “ terrorizim = „Ushtrim terrori, veprime të pa kontrolluara të dhunës” Nocioni Kategorizimi shkencorë, definicionet. Terrori-Shtetëror Terrorizmi çdonjëra strategji politike të specifikuar

TERRORIZMI TERRORI SHTETËROR Shërbimet Nga Organet Ekzekutive „prej lartit, direkt kundër individëve apo grupeve të popullatës zivile (të veta apo të huaja) nga arsyetimet politike” Shërbimet Nga Organet Ekzekutive Paramilitarët Shërbimet & Agjenturat Sekrete TERRORI SHTETËROR Forma për të siguruar pushtetin qeverisës duke rën në kundërshtim me konventat ndërkombëtare, standardet e të drejtave të njeriut dhe funksion mbrojtës i shtetit ndaj qytetarëve, parimi i sundimit të ligjit nuk përfillen „Të përkrahura nga Shteti” Terrorizmi "si një formë e politikës së jashtme të fshehtë” Raportet e pushtetit janë asimetrike objektivat kontradiktore TERRORIZMI Forma për arritjen e vëmendjes politike „prej posht, direkt kundër Individëve/Grupeve nga arsyet politike, për arritjen e një Reagimi nga ana e Shtetit “

Terrorizmi Definicioni Zhvillimi Historik Luftimi i Terrorizmit Terrorizmi Nacional Terrorizmi Internacional Terrorizmi Transnacional/religjioz Luftimi i Terrorizmit

Definicioni Lufta ndërmjet shteteve Lufta Partizane Terrorizmi Autor A Shteti Grupet Autor B Mjetet forcë ushtarake konvencionale forcë ushtarake unkonvencionale Dhuna ndaj civilëve Qëllimi Nënshtrimin e ushtrisë së armikut Lodhje/zbehjen e dëshirës për Luftë Frikësim psikologjikë Synimi - arritja Zbatimin e vullnetit politik Ndryshimet politike D. Ismajli

Përkufizimi Fenomen shtetëror apo sub-shtetëror? Shumica: Jo Aktor Shtetëror Megjithatë„state-sponsors of terrorism“ Luftë apo Kriminalitet? Shumica: Më shumë krim se sa luftë Megjithatë „war on terrorism“ pas 11. 09.

Transformimi i madh në „Moderne“ Mesi i Shek. 19 Mesi i Shek. 18 „Koha e Ndryshimeve“ sipas Reinhart Koselleck Revolucioni Fracez. 1789 Besimi në progres - individualizimi - racionalitetit - sekularizmi - Autonomia Arsimimi/Vetëdijësimi - Iluminizmi Industrializimi

Fenomene para-moderne të rezistencës Kryengritje Revolta Shtresa Kolektive Trazira Proceset Shtresa Individuale Atentatet

Katër valët/etapat e terrorizmit modern anarkizëm anti-kolonial marksizëm religjioz Shek. 19 deri në L. e I. Botërore pas Luftës së II Botërore 1960/70/ dhe mesi i viteve 80- ta Vitet e 90-ta Katër valët/etapat e terrorizmit modern 1 2 3 4 social-revolucionar ethnike-nationaliste Radikalët e djatht seperatizëm Radikalët majtistë fundamentalizëm Llojet dhe Kategoritë Sipas David C. Rapoport (Hg.): Terrorism - Critical Concepts in Political Science, London - New York 2006 Volume I - The First or Anarchist Wave Volume II - The Second or Anti-Colonial Wave Volume III - The Third or New Left Wave Volume IV - The Fourth or Relitious Wave

Vala e parë anarkiste „Propaganda der Tat“ (Piotr Kropotkin) „Stellvertreterkrieg“: Staatsmacht – Intelligentsia „Goldene Zeitalter“ des Attentates „1890er - das Jahrzehnt der Bomben“ „revolutionärer Katechismus“ + terroristische Handbücher („La salute è in voi“) Vom Einzelattentat zu Massenanschlägen + Symbolorten 16. September 1920 - Anschlag auf die Wallstreet

Vala e dytë etno-nacionale Die zäheste und „traditionellste“ Form Meist ein „Zweifrontenkrieg“: Terrorismus + Guerilla bzw. politische Arm der Gruppe Politische Lösung nur in Rahmen einer symmetrischen / anerkannten Partnerschaft zum Frieden Teil antikolonialer Befreiung- / Unabhängigkeitsbewegungen

Irish Republican Army

Vala e tretë apo majtistët marksist „klassische“ / idealtypische Terrorismus Sehr selektive Anschläge (Personen – Symbolorte) Gründerzeit zwischen 1965 – 1975 Der „interessierte Dritte“ ist meist ratlos Die Weltöffentlichkeit als Ressource

Vala e katërt religjioze - uneingeschränkte Großanschläge / nie da gewesene Kollateralschäden - interpretative Leerstelle / Bekennerschreiben - fehlende staatliche „Tauschgut“ (Jean Baudrillard) - globale, „atmosphärische Veränderung“ (C. Six) für die Provokation einer (überzogenen) Gegenreaktion

P o l i t i k Ilegale Terrorizmi Guerila Regjimet terroriste organizatë. Kriminale Ilegale Guerila Regjimet terroriste Warlord Terrorizmi

organ. Verbrechen Guerilla Regime terror Warlord Terrorismus veprimet janë të drejtëpërdrejta, me këtë, duan të neutralizojnë kundërshtarin Terrorizmi Shtetëror shërben për të ruajtur / ndërtuar një “rend” shoqëror sistematik, mirpo me mjete të jashtëligjshme

„Njëri e quan terrorist, tjetri e quan luftëtar i lirisë“ organ. Verbrechen Guerilla Regime terror Warlord Terrorismus „Njëri e quan terrorist, tjetri e quan luftëtar i lirisë“ Organizatat terroriste në përgjithësi nuk njihen nga "strukturat e pushtetit“ të forta dhe të qëndrueshme Krimi i organizuar është një parazit i strukturave ligjore, përpiqet dhe pretendon të rregulloj ose të përmirësoj situatën e tij në mënyrë specifike ska palë të tretë të interesuar

organ. Verbrechen Guerilla Regime terror Warlord Terrorismus „Guerilët dojnë të fitojnë hapsirë, Terroristët pushtimin e të menduarit” (Franz Wördemann) Guerila ( "luftë e vogël") përpiqet të reflektojë statusin e saj si luftët e rregullt (mban armët në mënyrë të hapur, uniforma rudimentare)   Guerila (si një subjekt politik) nuk duhet të ngatërrohet me taktikat / strategjitë guerile (tranzicioni "rregullt" në "parregullt“)   Në shënjester janë trupat e armikut, ushtarak / paramilitare, njësitë dhe organet, jo civilët   Do të thotë: veprim të drejtpërdrejtë dhe njohje nga ana e popullsisë civile

organ. Verbrechen Guerilla Regime terror Warlord Terrorismus „Për udhëheqjen e luftës duhen tri gjëra: e para paraja; e dyta paraja, dhe e treta paraja.“ (Feldmarschall Maurice Comte de Saxe, 1696-1750) Kryekomandant është një kontraktor modern luftë, ai tërheq burimet e një apo disa pjesë të vendit nga një apo disa shtete  Marrja e pushtetit / shtetëror nuk është një objektiv primare,   Vetë-ruajtja dhe sigurimi i të ardhurave si një qëllim në vetvete - qëllimi politik është nga vartësia për ekzistencen

Tërheqja e vëmendjes: shok, horror, frikë, apo neveri Procesi terrorist Tërheqja e vëmendjes: shok, horror, frikë, apo neveri Kuptimi i mesazhit, çfarë duan terroristët? Lufta apo shpërngulja (ikja)? Reagimi Sipas: Charles Townshend: Terrorism. A very short introduction, Oxford 2002.

Terrori I vjetër: Grupet terroriste kryesisht një problem lokal, zakonisht brenda një vendi objektivave politike : Ndryshimi i një sistemi shtetëror Objektivat terroriste: njerëzit në krye të hierarkisë së pushtetit, terroristët zhvillonin sulmet për arritjen e qëllimeve dhe ideologjitë e tyre Shembuj: R.A.F., I.R.A. Terrori i ri: Numri i autorëve dhe përkrahësve të mundshëm duket të jetë shum më i madh shumë fytyra: fundamentalizmi fetar, ideologjitë politike ekstreme nga e majta dhe ajo e krahut të djathtë Përdorimi i kanaleve moderne të informacionit viktimat civilet / synojnë përhapjen e frikës, pafuqinë dhe terrorin në mes të popullatës Organizatat janë të lidhura në kontekstin transnacional Numri i madh i kamikazëve/vetëvrasëve

Shumbuj të hershëm Alexander II me 1888 u vra nga „Narodnya Volya“ Anarkistët bëjnë Atentat më 1901 në presidentin amerikan McKinley „La Terreur“ në kontekstin e Revolucionit Francez

Terrorizmi Nacional Në Ballkan krijohet Nacionalizmi kundër Imperieve Më 28. 06.1914 virtet Franz Ferdinand prej një nacionalisti të ri boshnjak Panserbet: Narodna Obrana (Mbrojtja Kombëtare), Crna Ruka (Dora e zezë) Atentati i Sarajevës

Claus Graf Schenk nga Stauffenberg (1907-1944) Atentat ndaj Hitlerit 20. Juli 1944, deshton

Terrorizmi Sionist Terrorizmi hebrenjë - Sulmet mbi arabët dhe britanikëve Irgun Lehi (SternGang) Falë një fushate efektive të medias ndërkombëtare ka arritur sukses terroristët në qëllimin e pavarësisë së shtetit 91 njerëz vriten në sulmin me bombë në Hotel David më 1946

Algjeria 1952-1962 Fronti Kombëtar për Liri Atentate kundër Pieds Noirs Raprezaljet mizore nga ana e pushtetit kolonial Algjeria pavarsohet më1962 Një nga shumë atentatet në Algjeri Gjenerali Jaques Massu Ramdane Albane përfaqësuesi i FNL

Terrorizmi Internacional Terrorizmi ndërkombëtar kryer sulme jashtë vendit për të arritur vëmendjen ndërkombëtare Pas luftës së 1949: palestinezët në mërgim PLO dhe grupe të tjera rrëmbejnë aeroplanë, dhe kryejnë sulme të tjera. Vrasja pengjeve në Lojërat Olimpike në Mynih – Viti 1972, “Shtatori i zi"

Shpërblimi 1974 – Ftesa e Arafatit nga Asambleja e përgjithshme e OKB-së Kjo tregon se; Atentatet spektakulare shpërblehen

Në bashkpunim me të majtët Terroristët e majtë dhe palestinezët kanë kanë bashkpunuar në vitet '70 Trajnimet e PLO

Terrorizmi Transnacional/Religjioz Aktiviteteve që kalojnë kufijt shtetëror nga aktorët jo-shtetërorë Shembull: Al-Qaida, Kach (ideologji nacionalist hebreje), „supremacists“në SHBA Qëllimi: Ndryshimi i rendit ndërkombëtar i motivuar nga religjioni Revolutioni Iranian 1979

Libani 1982 Marshimi i Israelit në Liban Hizbollah themelohet më 1985 si Reaksion i zhvillimeve 1983. nga një ekspoziv në një Kazern amerikane vdesin 220 marinsa

Al Qaida Muxhahidët luftojnë fuqin pushtuese ruse në Afganistan. Al Kaeda shfaqet në fund të viteve 80-ta, si një koalicion i tyre me fondamentalistët arabë Osama bin Laden Kundër perendimorëve dhe kundër vendeve arabe që janë pro-perendimorë

Terrorizmi Katastrofal 1998: Sulme me bomba kundër përfaqësive diplomatike amerikane në Tanzani dhe Kenia 9/11

Luftimi i Terrorizmit 1. Masat operative anti-terroriste: Veprim ushtarak, operacionet e forcave speciale, inteligjenca- mbledhja e informatave, hetimet e policisë, pikat e kontrollit të sigurisë, bllokimi i burimeve financiare 2. Masat strukturore anti-terroriste: Zgjidhja e konflikteve rajonale Shtet-ndërtimit Demokratizimi dhe modernizimi Frenimin i tregtisë së armëve

Konflikti që po mbretëron ndërmjet perendimorëve dhe vendeve islamike të lindjes së afërt, është bërë agjendë qendrore në debatet, konferencat dhe diskutimet politike ndërkombetare. Mardhënjet ndërmjet dy kulturave historikisht tregojnë se nuk kanë qenë relaksuese.

Periudhat e konfrontimit datojnë qysh prej Kryqezatave, Invazioni i Perandorisë Osmane deri në Vjenë, ashtu edhe periudha e kolonializmit. Mirpo edhe në vitet e 90ta të shekullit XX, pas rënjes se bllokut Lindor, rrethanat e reja kërkonin gjetjen e një Armiku të ri, tashmë atë të dhënë edhe si Teori nga Politologu Amerikan Sammuel P. Huntington „Konflikti ndërmjet Civilizimeve“ (Clash of the Civilizations), i cili në shumë raste paraqet shoqërin „lindore“, si një rrezik central për boten perendimore, me këtë duke parafrazuar shkurtimisht konfrontimin e ri si: „Perendimoret kundër pjesës tjetër“.

Në vitet e fundit, konkretisht nga sulmet e 11 Shtatorit 2001, debatet ndërkombetare po zhvillohen kryesisht rreth Terrorizmit. Kronologjiksht parë nga zhvillimi i tijë, akti i pare terrorist që nderkombetarizojë Terrorizmin si një dukuri e re Moderne e dhunës, apo nje Metodë për arritjen e qellimit - interesit të grupeve te catuara, mirret zakonisht ai i kidnapimit të Airoplanit që po fluturonte prej Romes për në Tel-Aviv në vitin 1968 nga tre palestinez të armatosur, që kërkonin pasagjerët apo pengjet e marra në Airoplan të shkëmbeheshin kundrejtë të burgosurve Palestinez, që në burgjet e Israelit po mbaheshin si terroristë. Kjo sherbeu si metodë e re veprimi për te arritur popullaritetin dhe ndërkombtarizimin e kauzës së tyre, përmes mediave ndërkombetare.

Për të parë historikun e suksesit në ndërkombtarizimin e akteve terroriste duhet të ndalemi poashtu në vitin 1975, ku persona të armatosur palestinenz morren pengë sportistet Israel në München të Gjermanis respektivisht ne stadiumin Olimpik, ku e gjithë ngjarja perfundoi tragjikisht në Aerportin e Munichut, duke u dhëne drejtperdrejt nga Media para syve te Botes. Hulumtuesit e terrorizmit këto veprime i quajnë si qëllim për shokimin dhe ndjelljen e frikes tekë masa, njëkohësisht duke rritur dhe zgjëruar popullaritetin dhe perkrahjen ne arenën ndërkombetare – kjo historikisht e identifikuar si problematikë e luftës etno-nacionale që buron nga konflikti Israelo-Palestinez.

Duke anashkaluar kronologjin e akteve terroriste të më hershme, po marrim shembull sulmet vetvrasëse të 11 Shtatorit në World Trade Center. Asnje Akt i terrorizmit modern deri me 2001, nuk ka pasur motivë religjionin se sa ai i 11 Shtatorit. Amerika kishte identifikuar Armikun si faktor potencial të rrezikshem ndaj perendimit dhe vetë Amerikes, faktori i rrezikshëm tashmë dihej, SHBA-të i kishin shpallur luft Organizates terroriste Al-Qaida, dhe tashmë kishte ndermarr sulmet me aleancën e gjërë të shteteve që perkrahnin „Luften kundër Terrorit“.

Terrorizmi si metodë e dhunës historikisht ka pësuar një ndryshim të madhë, duke marrë krahasimet me terrorizmin e vjetër, i riu ose terrorizmi në kohët moderne ka rritje enorme të vrasjeve të civilëve shpeshëher nga sulmet vetërvrasëse, po ashtu edhe brutalitet që ushtrohet nga ta si rutinë, duke synuar vemendjen e opinionit publik. Kësaj Metode per vemendje, perkrahje dhe rekrutim veqmas mediave dhe programmeve të ndryshme, po u kontribojnë edhe ligjëratat religjioze të klerikëve me qasje radikale, si praktikë e zakontë indoktrinimi në kohën e sotme duke u ndihmuar edhe rrjetet sociale, dhe thirrjet per perkrahje ne luften për „Xhihad“, kështu duke ndjekur një strategji nxitëse, ndasi dhe urrejtje ndër-fetare tekë qytetarët.