Tutorat B (Latinum), 4., zweitletzte Sitzung Caesar, de bello Gallico 7,4, Z.1 Beginn: Simili ratione Vercingetorix... („ratio“-Ausgabe S. 75)

Überblick zInhalt: Besprechung der Übersetzung zDauer: 2 x ca. 45 Min. (also mit Pause) zTutor: Simon Küpfer, Zürich zKontakt: In Pause/ am Schluss oder via latinumstutorat(ät)gmx.ch

Voraussetzung (s. Merkblatt) zDu hast bereits am lat. Text gearbeitet und dort versucht, Prädikate & Subjekte zu bestimmen. zDu hast eine eigene Übersetzung angefertigt und mit derjenigen von mir verglichen. zDu hast Dir bei der Vorbereitung Fragen notiert: Diese kannst Du nun hier stellen!

Arbeits-Materialien zBitte halte bereit: zeinen lat. Text (z.B. „ratio“-Ausgabe), zDeine eigene dt. Übersetzung, zevtl. Formentabellen (z.B. „Memoranda“), zevtl. meine wörtliche Übersetzung (als Kopie aufliegend).

Vorgehen zIch strukturiere den lat. Text yWas ist Prädikat? (finites Verb) yWas ist Subjekt? (Nominativ!) yWelche Nebensätze gibt es? (Einleitewort!) yWo ist der Hauptsatz? yGibt es Konjunktionen?(Gliederung!) zDu fragst nach bzw. unterbrichst: Ausdrücklich erwünscht! Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

Kontext Bücher 1-6 zCaesars de bello Gallico hat drei Hauptteile: zBuch (bzw. liber) 1 und 2 schildern die Eroberung des keltischen und belgischen Landes. Caesar schliesst Buch 2 (35,1) mit der Zusammenfassung omni Gallia pacata. zBuch 3 bis 6 haben die Kämpfe mit Nachbarvölkern zum Inhalt: Buch 3 gibt die Sicherung der Küste und Unterwerfung der Randvölker, Buch 4 die erste Fühlungnahme mit Germanen und Britanniern, Buch 5 den Kampf mit den Britanniern, Buch 6 den mit den Germanen. zWir fahren in Buch 7 weiter, das den gallischen Aufstand unter Vercingetorix um 52vC schildert.

7 Zeile 1 (ratio S. 75) 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium.... Einzelsatz isolieren! 1 5

8 Zeile 1-4 (ratio S. 75) 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen 1 5 Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

9 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen 1 5 Zeile 1-4 (ratio S. 75) Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

10 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen Zeile 1-4 (ratio S. 75) 1 5 Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

11 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen Zeile 1-4 (ratio S. 75) 1 5 Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

12 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen Zeile 1-4 (ratio S. 75) 1 5 Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

13 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen Zeile 1-4 (ratio S. 75) 1 5 Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

14 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen Nebensatz ausblenden, um den Hauptsatz zu isolieren! (Tipp: Klammerbemerkungen in der Regel zuletzt übersetzen!) Zeile 1-4 (ratio S. 75) 1 5

15 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen Zeile 1-4 (ratio S. 75) 1 5 BezugswortPartizip Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

16 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen Hauptsatz übersetzen! (Tempus?) Danach zu Nebensätzen! Zeile 1-4 (ratio S. 75) 1 5 BezugswortPartizip abl. abs.

17 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen Zeile 1-4 (ratio S. 75) 1 5 Konjunktionen im NS? Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

18 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen Zeile 1-4 (ratio S. 75) 1 5 Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen Was verbindet die Konjunktion et?

19 Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen Zeile 1-4 (ratio S. 75) 1 5 Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen Was verbindet die Konjunktion et?

20 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen Zeile 1-4 (ratio S. 75) 1 5 Bezugswort (Nom. Sg. m.) Relativpronomen (Gen. Sg. m.) Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

21 Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen Zeile 1-4 (ratio S. 75) 1 5 Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen quod kann hier kein Relativpronomen sein, da ein Bezugswort im Neutrum fehlt!

22 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen Zeile 1-4 (ratio S. 75) 1 5 Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen quod kann hier kein Relativpronomen sein, da ein Bezugswort im Neutrum fehlt! Also heisst es hier nicht „das/welches“, sondern „weil“!

23 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen Zeile 1-4 (ratio S. 75) 1 5 Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen Übersetzung! convocatis suis clientibus = sog. „logisches Objekt“, d.h. Vercingetorix... convocatos suos clientes f. incendit. Bis zum letzten Wort ( incendit ) lässt Caesar über fast 4 Zeilen unklar, was Vercingetorix machte: Subtile Leserführung?!

24 Zeile 4 (ratio S. 75) 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium.... Einzelsatz isolieren! 1 5

25 Zeile 4-5 (ratio S. 75) 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

26 Zeile 4-5 (ratio S. 75) 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

27 Zeile 4-5 (ratio S. 75) 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

28 Zeile 4-5 (ratio S. 75) 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen Keine Nebensätze vorhanden, auch keine Konjunktionen. Übersetzen wir den Hauptsatz:

29 Zeile 4-5 (ratio S. 75) 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen Keine Nebensätze vorhanden, auch keine Konjunktionen. Übersetzen wir den Hauptsatz: concurritur ist unpersönl. Passiv: „es wird geeilt“ => „man eilt“

30 Zeile 4-5 (ratio S. 75) 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen BezugswortPartizip abl. abs.

31 Zeile 5 (ratio S. 75) 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- tuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen 1 5 Analysiert nun zu zweit oder zu dritt die folgenden 3 Sätze, also von Zeile 5 „ Prohibetur... “ bis Z. 8 „... perditorum “. Berücksichtigt dabei (nach dem Isolieren der Einzelsätze) immer alle 5 Punkte (Prädikat, Subjekt...)! Die Lösungen werden danach satzweise projeziert. Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

32 Zeile 5-7 (ratio S. 75) 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- tuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen 1 5 Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

33 Zeile 5-7 (ratio S. 75) 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- tuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen 1 5 Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

34 Zeile 5-7 (ratio S. 75) 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- tuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen 1 5 Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

35 Zeile 5-7 (ratio S. 75) 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- tuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen 1 5 Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

36 Zeile 5-7 (ratio S. 75) 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- tuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen 1 5 Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

37 Zeile 5-7 (ratio S. 75) 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- tuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen 1 5 Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen et

38 Zeile 5-7 (ratio S. 75) 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- tuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen 1 5 Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen Zur Struktur des Relativsatzes existimare „einschätzen, meinen“ kann einen aci bei sich haben, was hier der Fall ist: Subjektsakkusativ: hanc... fortunam Prädikatsinfinitiv: temptandam (meist muss bei einer -nd- Form esse ergänzt werden!)

39 Zeile 7 (ratio S. 75) 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- tuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen 1 5 Einzelsatz isolieren!

40 Zeile 7 (ratio S. 75) 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- tuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen 1 5 Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

41 Zeile 7 (ratio S. 75) 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- tuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen 1 5 Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

42 Zeile 7 (ratio S. 75) 4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae obti- tuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate erat interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit. Cognito eius consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione patruo suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam non existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen 1 5 Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

43 Zeile 7 (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium Einzelsatz isolieren!

44 Zeile 7-8 (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, 10 Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

45 Zeile 7-8 (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, 10 Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen Vercingetorix

46 Zeile 7-8 (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, 10 Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

47 Zeile 8 (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium Einzelsatz isolieren!

48 Zeile 8-9 (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen 10

49 Zeile 8-9 (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen 10

50 Zeile 8-9 (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen 10

51 Zeile 8-9 (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen 10

52 Zeile 8-9 (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen Bezugswort Partizip abl. abs. 10

53 Zeile 8-9 (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen Bezugswort Partizip abl. abs. Wen „überführt“ Vercingetorix? 10

54 Zeile 8-9 (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen Wen „überführt“ Vercingetorix? Antwort im Relativsatz: quoscumque adit ex c. Beachte also: Recht oft bringt ein Nebensatz wichtige Informationen, nicht etwa Nebensächliches! 10

55 Zeile 10 (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Einzelsatz isolieren! 10

56 Zeile (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen 10

57 Zeile (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen 10

58 Zeile (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen Erinnerung: Die genauere Bestimmung der Subjekte können wir auch nach der Bestimmung der Nebensätze durchführen, da wir dann die Struktur schon genauer kennen. Wo also sind hier NS? 10

59 Zeile (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen Erinnerung: Die genauere Bestimmung der Subjekte können wir auch nach der Bestimmung der Nebensätze durchführen, da wir dann die Struktur schon genauer kennen. Wo also sind hier NS? Hier: 10

60 Zeile (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen Konjunktionen im HS? 10

61 Zeile (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen 10

62 Zeile (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen Ablativus absolutus oder Abl. instrumentalis (des Mittels)? 10

63 Zeile (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen Nochmals: Können wir die Subjekte des HS noch genauer bestimmen? 10

64 Zeile (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen Nochmals: Können wir die Subjekte des HS noch genauer bestimmen? Da kein neuer Nominativ ersichtlich, immer noch Vercingetorix 10

65 Zeile (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen Zum Schluss: Übersetzung von HS und NS:! 10

66 Zeile 12 (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium.... Einzelsatz isolieren! 10

67 Zeile 12 (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium.... Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen 10

68 Zeile 12 (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium.... Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen Ist der Nominativ Rex Subjekt? Wäre rein formal möglich, macht jedoch keinen Sinn ! 10

69 Zeile 12 (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium.... Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen Ist der Nominativ Rex Subjekt? Wäre formal möglich, macht jedoch keinen Sinn! Subjekt ist also immer noch Vercingetorix, Rex dagegen ist Prädikatsnomen (bei esse! ) (Das Satzglied Prädikatsnomen steht immer im gleichen Fall wie das Subjekt, also im Nominativ!) 10

70 Zeile 12 (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium.... Einzelsatz isolieren! 10

71 Zeile (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium.... Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen 10

72 Zeile (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium.... Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen 10

73 Zeile (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium.... Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen 10

74 Zeile 13 (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium.... Einzelsatz isolieren! 10

75 Zeile 13 (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium.... Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen 10

76 Zeile 13 (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium.... Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen 10

77 Zeile 13 (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium.... Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen 10

78 Zeile 13 (ratio S. 75) existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit tamen atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac coacta manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam perducit; hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant, magnisque coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat eiectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium.... Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen Subjekte? Übersetzung von HS und NS? 10

79 Zeile 13 (ratio S. 75) expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium Einzelsatz isolieren!

80 Zeile (ratio S. 75) expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

81 Zeile (ratio S. 75) expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen

82 Zeile (ratio S. 75) expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium.... Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen 15

83 Zeile (ratio S. 75) expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium.... Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen 15

84 Zeile (ratio S. 75) expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium.... Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen 15

85 Zeile (ratio S. 75) expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium.... Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen Übersetzung von HS und NS? 15

86 Zeile (ratio S. 75) expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium.... Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen 15

87 Zeile (ratio S. 75) expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium.... Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen 15

88 Zeile (ratio S. 75) expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium.... Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen 15

89 Zeile (ratio S. 75) expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit quoque versus legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices, An- des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit; omnium consensu ad eum defertur imperium.... Prädikate Subjekte Nebensätze Hauptsätze Konjunktionen Übersetzung? 15