Thủ tục, công việc cần chuẩn bị, tiến hành trước và sau khi sang Đức (Hà nội, ngày 24 tháng 1 năm 2014) TS. Nguyễn Minh Tuấn Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà nội

“Làm nghiên cứu sinh ở Đức là dấn thân vào con đường học vấn chông gai, kể cả khi may mắn nhận được học bổng […] Muốn có tấm bằng Tiến sĩ tại Đức thì phải nỗ lực hơn nhiều lần so với một đồng nghiệp người Đức.” TS. Nguyễn Minh Tân (Đại học Bách Khoa Hà nội)

1. Động cơ, mục đích du học Ba câu hỏi: 1. Điều gì thôi thúc bạn đi du học? (Điều gì khiến bạn thích thú, say mê khoa học, mong muốn đi du học…) 2. Mục đích của việc đi du học? (Học xong để làm gì? Đóng góp gì cho khoa học, đem lại lợi ích gì cho xã hội?...) 3. Bạn đã có khả năng gì và đã chuẩn bị những gì để mong đạt được mục đích? (khả năng, kỹ năng, tinh thần sẵn sàng cạnh tranh, khả năng thích nghi…)

2. Chuẩn bị trước khi sang Đức Chuẩn bị thủ tục, giấy tờ (Hộ chiếu, visa, bằng cấp, vé máy bay…) Chuẩn bị đồ đạc (Thật cần thiết: Quần áo, thuốc men, đồ dùng học tập, nồi cơm điện nhỏ, từ điển…) Tìm hiểu trước thông tin về nơi bạn định tới Ngoại ngữ (Tiếng Đức, Tiếng Anh…) Chuẩn bị cho hành trình bay (giấy tờ, hành lý, tiền…) Chuẩn bị tinh thần, sức khỏe

3. Giấy tờ cần chuẩn bị trước khi sang Đức Quyết định cử đi học (Quyết định của Bộ giáo dục và của cơ quan, nên dịch trước). Hộ chiếu (Bản chính, bản sao). Visa (Đặt hẹn trước, chuẩn bị đầy đủ giấy tờ…). Bằng tốt nghiệp, giấy chứng nhận (bản chính và bản sao bằng Tiếng Đức, Tiếng Anh…) Tìm giáo sư hướng dẫn (Lấy giấy xác nhận đồng ý hướng dẫn của Giáo sư, làm thủ tục xin Zulassung…).

Liên hệ thường xuyên với người phụ trách, bạn bè và cập nhật thông tin trên các trang web: + Văn phòng đại diện DAAD tại Hà nội http://www.daadvn.org/vi/ + Cục đào tạo với nước ngoài http://vied.vn/vn/default.aspx + Đại sứ quán Việt Nam tại CHLB Đức http://www.vietnambotschaft.org/trang-chu/ + Đại sứ quán Đức tại Việt Nam http://www.hanoi.diplo.de/ + Hội Sinh Viên Việt Nam tại CHLB Đức http://sividuc.org/

4. Thuê nhà Thời gian học Tiếng Đức tại Đức: DAAD sẽ hỗ trợ về nhà ở, chi phí sinh hoạt, chi phí học Tiếng Đức. Trước khi đến trường, nên liên hệ thuê nhà trước: Các khả năng: người quen, lưu học sinh đang học, thư ký của giáo sư nhờ giúp đỡ… hoặc tự tìm nhà qua website: www.wg-gesucht.de/, www.studenten-wg.de/ ‎, www.easywg.de/, www.meinestadt.de... Chuẩn bị trước Sơ yếu lý lịch (Lebenslauf), lập tài khoản ngân hàng… Chú ý loại phòng thuê (Phòng riêng [Ein möbliertes Zimmer/ ein immöbliertes Zimmer], WG [Wohngemeinschaft], Ở chung với gia đình người Đức…). Nên đề nghị gửi trước Dự thảo hợp đồng qua email. Khi ký hợp đồng lưu ý đọc kỹ và hiểu các điều khoản trong Hợp đồng.

5. Công việc tiến hành ngay khi sang Đức Liên lạc với gia đình, bạn bè v/v đã đến nơi an toàn (Mua thẻ Lycamobile [ cước phí rẻ: 6 ct/ 1 phút gọi về Việt Nam], thẻ O2 [gọi tại Đức rẻ] hoặc chat qua Skype…). Liên lạc, đặt lịch hẹn: với nhà trường để nhập học, với Giáo sư hướng dẫn để gặp mặt.   Tìm thông tin (siêu thị, bến xe, bưu điện, ga tàu…) Làm thẻ ngân hàng (Deutsche Bank, Sparkasse…), hoàn thành thủ tục thuê nhà… Báo cáo Bộ giáo dục (làm theo đúng hướng dẫn, download tại http://www.vied.vn ) Báo cáo với Đại sứ quán (theo hướng dẫn của Bộ giáo dục, liên hệ: TS. Nguyễn Phúc Hiền, banquanlylhsduc@gmail.com).

6. Nhập học Làm thủ tục nhập học (Immatrikulation) tại trường. Làm thẻ sinh viên (đồng thời là: Thẻ thư viện, mượn sách, thẻ thanh toán, ăn tại Mensa giá rẻ, vé tàu xe [tùy từng bang]…). Gặp mặt, làm quen với Giáo sư, Thư ký của Giáo sư, đồng nghiệp (Lưu ý việc tặng quà). Tìm hiểu về trường học (Nhà ăn, giảng đường, thư viện, phòng thí nghiệm, máy scan chuyển tài liệu sang định dạng pdf, phòng làm việc, phòng tập fitness, bể bơi…).

7. Đăng ký tạm trú, mua bảo hiểm, gia hạn visa Đăng ký tạm trú (Anmeldung) ở Bürgeramt (trong giờ làm việc). Mua bảo hiểm (Mawista, IKK, AOK…, Khác nhau? Quyền lợi?...Lưu ý: DAAD mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự cho tất cả các lưu học sinh nhận học bổng). Gia hạn visa (Đặt lịch hẹn với Sở ngoại kiều [Ausländerbehörde]) qua email, đến đúng hẹn, nộp đủ giấy tờ theo yêu cầu, lệ phí 60 Euro…).

8. Lập kế hoạch học tập Xác định hướng nghiên cứu (Lập kế hoạch nghiên cứu, chú ý tính khả thi, tính vừa sức…) Nghe giảng, thi các môn học và tham gia các seminar theo yêu cầu của nhà trường Viết đề cương nghiên cứu, tiến hành công việc nghiên cứu. Hết thời hạn, phải làm thủ tục gia hạn học bổng với DAAD (theo hướng dẫn của DAAD). Hết học kỳ phải thực hiện việc báo cáo với Bộ giáo dục và đào tạo (theo hướng dẫn của Bộ giáo dục và đào tạo).

Quan hệ với Giáo sư, đồng nghiệp: + Giáo sư cần gì ở Nghiên cứu sinh? (Tinh thần chủ động, làm việc có kế hoạch, có trách nhiệm, chăm chỉ, cầu thị, đúng giờ, có sự tiến bộ rõ rệt qua kết quả công việc…) + Đồng nghiệp cần gì ở Nghiên cứu sinh? (Hòa đồng, tinh thần tương trợ, tinh thần trách nhiệm, cầu tiến, sự quan tâm, chia sẻ…)

9. Học Tiếng Đức Tham gia các khóa học Tiếng Đức miễn phí do DAAD tổ chức tại trường Rèn luyện hàng ngày (Tập viết, Tập nói, xem phim, xem truyền hình bằng Tiếng Đức hàng ngày [ZDF, ARD Mediathek…], nghe giảng, tham dự Seminar, tham gia các câu lạc bộ, gặp gỡ đồng nghiệp người Đức…)

10. Mua bán, làm thêm, sinh hoạt Mua bán: cần tìm hiểu trước các siêu thị (ALDI, LIDL, Saturn [đồ điện tử]…), giờ mở cửa, giờ giảm giá, cách thức thanh toán (tiền mặt, thẻ). Phải kiểm soát được các khoản chi tiêu của mình. Làm thêm: Tìm kiếm việc làm không dễ. Mục đích chính du học: Học tập, nghiên cứu. Sinh hoạt: Lên kế hoạch sinh hoạt hợp lý, điều độ, giữ sức khỏe, nên đi khám định kì. Đi lại: Rất dễ dàng, an toàn (Phương tiện: Bus, U-Bahn, S-Bahn, ICE…)

Thủ tục về nước sau khi hoàn thành khóa học: Làm thủ tục Abmeldung tại Bürgeramt (Không cần đến Sở ngoại kiều) Với nhà trường (Công bố luận án, làm thủ tục hoàn thành khóa học với nhà trường, nhận bằng/ giấy xác nhận…) Với Bộ giáo dục (Thông báo kết quả học tập, đặt vé về nước…) Với Đại sứ quán (Xác nhận hoàn thành khóa học) Giải quyết các thủ tục khác (Nhà ở, Ngân hàng, Bảo hiểm…)

Trân trọng cảm ơn và chúc các bạn sức khỏe, hạnh phúc, thành công, hoàn thành khóa học với kết quả tốt!

Trao đổi, liên hệ: TS. Nguyễn Minh Tuấn Email: tuannguyenminh1979@gmail.com