Мова мястэчак Беларусі
Слова “мястэчка” ўтварылася ад агульнаславянскага слова “места” - горад. Мястэчка – маленькі гарадок!
Мястэчка XV – XVIII ст. можна класіфікаваць як дробны населены пункт гарадскога тыпу. Мястэчкі ў перыяд Расійскай імперыі (канец XVIII – пачатак XX ст.) характарызаваліся вялікай разнастайнасцю тыпаў. Пад назвай “мястэчка” хаваліся як буйныя гандлёва-прамысловыя цэнтры, якім не хапала толькі афіцыйнага гарадскога статуса, так і звычайныя сельскія паселішчы.
Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР ад 27 верасня 1938 г Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР ад 27 верасня 1938 г. “Аб класіфікацыі населеных пунктаў Беларускай ССР” мястэчкі як адміністрацыйныя адзінкі былі скасаваныя.
Да катэгорыі гарадоў абласнога падпарадкавання, рабочых і гарадскіх пасёлкаў аднесена 101 паселішча гарадскога тыпу. Мястэчкі, якія засталіся па-за сеткай населенных пунктаў гарадскога тыпу, перайшлі афіцыйна ў разрад вёсак. У Заходняй Беларусі мястэчкі праіснавалі да 1939 г.
Штэтл – у перакладзе з мовы ідыш “мястэчка”.
Габрэйская фізічная і духоўная прастора ў беларускім (польскім, украінскім, літоўскім) мястэчку
КІРМАШ Кірмашы прымяркоўваліся да хрысціянскіх святаў, што адлюстроўвае і этымалогія слова кірмаш. Слова прыйшло да нас ад немцаў, у якіх яно пішацца як спалучэнне слоў die Kirche – царква і die Messe – літургія. Слова “кірмаш” у беларускай мове, як і ў заходнееўрапейскіх, абазначае не толькі торг, але і свята, гулянне.
КАРЧМА Адзін з тыпаў грамадскай установы на беларускіх землях (піцейны, заезны дом, з пастаялым дваром, з навесам для коней, з памяшканнем для гандлю, з асобнымі памяшканнямі для прыезжых людзей). Карчма – ад слова “карэц” (коўш) – посуд, якім зачэрпвалі спіртныя напоі.
Карчміт (карчмар) 1. Гандляр, трымальнік карчмы; 2. Чалавек, які здатны да падману і ашуканства; 3. Чалавек, які займаецца таемным продажам гарэлкі.
Карчмаваць: 1. Рабіць па-гандлярску, прадаваць, гандляваць; 2. Махляваць, падманваць, выкарыстоўваць на сваю карысць; 3. Займацца дробным продажам.
Шынок Падвід карчмы, у якім не было жылых пакояў. Шынком таксама называлі ўласна залю абслугоўвання ў карчме.
Дзякуй!