Catilina – ein Produkt der gesellschaftlichen Umstände Sallust, De Catilinae coniuratione, 5; 13-16
post dominationem L. Sullae cap. 5: Charakter und Persönlichkeit Catilinas: zerrissene, gespaltene Persönlichkeit rei publicae capiundae lubido post dominationem L. Sullae
Sullas Heer im Osten: Plündern, Sauferei, Hurerei cap. 6-13: EXKURS Aufstieg Roms < mores maiorum fides, iustitia, pietas virtus domi militiaeque Sullas Heer im Osten: Plündern, Sauferei, Hurerei imperium optimum et iustissimum Epochejahr 146 Zerstörung Karthagos Zerfall römischer Macht < divitiae avaritia ambitio iniuria discordia bella intestina imperium crudelissimum et intolerandum pessimum flagitiosissimum malae artes
post dominationem L. Sullae: die gierigen milites Sullani cap. 13: gesellschaftliche Gegebenheiten post dominationem L. Sullae: die gierigen milites Sullani cap. 14/15: Catilina als Produkt dieser Gegebenheiten: exemplarisch als Steigerung Sullas: rei publicae opprimundae consilium cap. 16: Anhängerschaft Catilinas: psychagogisch gelenkte und abhängig gemachte Verbrecher, vorwiegend junge Leute aus der Nobilität
Charakter Catilinas nobili genere natus eloquentia audax, subdolus, varius conscientia scelerum magna vis animi et corporis magna vis animi ingenio malo ardens in cupiditatibus animus ferox vis sapientiae parum alieni adpentens, sui profusus immoderata, incredibilia cupiebat inopia rei familiaris simulator ac dissimulator lubido maxuma rei publicae capiundae
sehr schwerer Ausstieg aus corrupti civitatis mores discordia civilis luxuria omnia luxu antecapere bella intestina avaritia rapinae caedes viri muliebria pati ludibrio fuisse divitiae lubido stupri mulieres pudicitiam in propatulo habere iuventutem ad facinora incendebant sehr schwerer Ausstieg aus dieser Lebensweise