Dlaczego 3 maja jest w Polsce uroczyście obchodzonym dniem? Weshalb ist der 3. Mai in Polen so wichtig?

W tym dniu sejm polski jako pierwszy w Europie uchwalił nowoczesną konstytucję. Zawiera ona wiele idi rewolucji francuskiej, m.in. zniesienie pańszczyzny. Od lat 90-tych XX wieku 3 maja jest w Polsce świętem państwowym. An diesem Tag erhielt Polen als erste Nation Europas seine Konstitution. Im Grundgesetz finden sich viele Ideen der französischen Revolution wieder, wie z.B. die Abschaffung der Sklaverei. Seit der politischen Wende in den neunziger Jahren gilt dieser Tag als offizieller polnischer Feiertag.

Woher stammt der Name der Stadt Greifswald? Skąd pochodzi nazwa Greifswald?

Allgemein wird angenommen, dass es eine Verbindung zu dem legendären „Vogel Greif“ gibt. 1248 wurde der Stadtname Gripheswald zum ersten Mal erwähnt. Möglicherweise führten die damaligen Pommernfürsten bereits einen Greif (mittelniederdeutsch: Grip) in ihrem Wappen. Die Volkskundlerin Adrienne Mayor entwickelte vor einigen Jahren eine Theorie, dass der Greif als Fabeltier aus der Wüste Gobi stammt. Dort wurden Skelette von Dinosauriern gefunden, die dem Greif gleichen. Man vermutet, dass Reisende ihre Erzählungen über ganz Asien und Europa verbreiteten, denn der Greif ist als Wappentier von Wales bis in die Mongolei bekannt. Prawdopodobnie od słowa „Greif” – gryf. Pierwsza wzmianka o mieście Gripheswald pochodzi z 1248 r. Gryf znajdował się w herbie ówczesnych książąt pomorskich. Wg tezy etnolog Adrienne Mayor gryf jest ptakiem pochodzącym z pustyni Gobi. Odkryto tam szkielety dinozaurów podobne do gryfa. W mitologii gryf to lew z głową i skrzydłami orła. Opowieści o tym baśniowym ptaku przywieźli do Europy i Azji kupcy i podróżnicy.

Czego można nauczyć się w Forcie Gerharda w Świnoujściu? Welche Schulung kann man im Fort Gerhard in Swinemünde absolvieren?

Pełną humoru ale i ciekawych informacji wycieczkę można odbyć po umocnieniach w Świnoujściu i spróbować „pruskiego drylu”. Na znak ukończenia „szkolenia” absolwenci otrzymują dyplom i kulkę śrutu. Während einer humorvollen und sachkundigen Führung durch die groß angelegten Festungswerke in Swinemünde erhält man eine „Militärschulung mit preußischem Drill“. Nach erfolgreicher Teilnahme wird dies belohnt mit einem offiziellen Diplom und einer echten Schrotkugel.

Weshalb gibt es in Heringsdorf einen ‚Damenbadweg’? Dlaczego jedna z ulic w Heringsdorfie nazywa się Damenbadweg – „Droga do Kąpieliska damskiego“?

Heutzutage kaum noch verständlich, aber vor 100 Jahren voller Ernst: Damen und Herren durften nur getrennt voneinander baden. In Heringsdorf erinnert das Straßenschild an frühere Sitten und Bräuche. Dziś zupełnie staromodna idea, ale jeszcze 100 lat temu poważna sprawa – panie i panowie mogli korzystać z uroków plażowania tylko w oddzielnych kąpieliskach. O tym właśnie przypomina zachowana od wieku nazwa ulicy w Heringsdorfie.

Jaka legenda związana jest z herbem Goleniowa? Welche Sage ist mit dem Stadtwappen von Goleniów verbunden?

Legenda o księciu Barnimie Legenda o księciu Barnimie. Mówi ona, że książę pomorski Barnim I zabłądził pewnego razu na polowaniu w Puszczy Goleniowskiej. Długo szukał drogi do zamku, aż z nastaniem nocy dotarł nad brzeg jeziora. Noc była pogodna, w tafli jeziora pięknie odbijały się gwiazdy i księżyc. Książę tak zachwycił się tym widokiem, że postanowił wybudować w pobliżu zamek. Dał on początek osadzie, która z czasem rozrosła się i dzisiaj jest miastem. A na pamiątkę przygody Barnima I w herbie Goleniowa umieszczono rozgwieżdżone niebo i księżyc. Der Sage nach hatte sich der pommersche Fürst Barnim I. einst während einer Jagd im Goleniower Wald verirrt. Nachdem er bereits lange Zeit versucht hatte, den Weg zurück zu finden, erreichte er das Ufer eines Sees. Die Nacht war sternenklar und im Wasser spiegelten sich der Mond und die Sterne wider. Der Fürst war so beeindruckt von der Schönheit dieses Anblicks, dass er in der Nähe eine Burg bauen ließ, aus der sich die heutige Stadt Goleniow entwickelte. Die Widerspiegelung von Mond und Sternen im Wasser des Sees wurde in das Stadtwappen aufgenommen.

Welche Bedeutung haben diese steinernen Pfähle? Jakie znaczenie mają te betonowe słupy?

Es sind Grenzpfähle, die den genauen Grenzverlauf zwischen Polen und Deutschland markieren. An allen Grenzen sind solche Markierungen zu finden, häufig entlang natürlicher Gewässer. Das Gebiet zwischen ihnen ist das so genannte ‚Niemandsland’. Są to słupy graniczne, znaczące linię granicy państwowej między Polską a Niemcami. Słupy takie można znaleźć na granicy każdego państwa. Granice państwowe przebiegają często wzdłuż naturalnych zbiorników wodnych. Pas między słupami to tzw. ziemia niczyja.

Jaka to roślina? Uwaga: jest spożywana zwykle w „stanie płynnym“. Welche Pflanze ist das? Ein Tipp: Meistens wird sie in „flüssiger Form“ genossen.

To chmiel, szybko rosnąca roślina pnąca z rodziny konopiowatych To chmiel, szybko rosnąca roślina pnąca z rodziny konopiowatych. Niezapylone szyszki żeńskie wykorzystuje się do warzenia piwa i w medycynie. Chmielowi przypisuje się różne działanie lecznicze: przeciwzapalne, przeciwgorączkowe, uspokajające, oczyszczające krew i uśmierzające ból. Czyba dlatego piwo cieszy się tak ogromną popularnością. Das ist Hopfen, eine schnell wachsende Kletterpflanze aus der Familie der Hanfgewächse. Die unbefruchteten weiblichen Zapfen werden für die Bierherstellung und in der Heilkunde verwendet. Dem Hopfen werden vielfältige heilende Wirkungen nachgesagt: entzündungshemmende, fiebersenkende, beruhigende, blutreinigende, schmerzstillende und andere. Vielleicht wird deshalb so gern Bier getrunken?

Woher stammt der Name Ahlbeck? Skąd pochodzi nazwa Ahlbeck?

Der Name Ahlbeck bezieht sich auf einen Bach, der früher reich an Aalen war. Umgangssprachlich hieß er ‚Aal-beek’, woraus später Ahlbeck entstand. Während des Mittelalters hieß er übrigens noch Waldbach, erst 1618 erschien er als ‚Ahlbach’ auf der Landkarte. Nazwa Ahlbek wywodzi się od słów Aal – węgorz i Bach – strumień. Ahlbeck oznacza więc „Strumień pełen węgorzy”. Potoczna nazwa brzmiała Aal-beek, później przekształciła się ona w Ahlbeck. W średniowieczu miasto nosiło nazwę Waldbach, dopiero na mapach z 1618 r. pojawia się nazwa Ahlbach.

Co łączy gobelin Croya w Greifswaldzie i organy w katedrze w Kamieniu Pomorskim? Was verbindet den Croy-Teppich in Greifswald und die Orgel im Dom von Kamien Pomorski?

Fundatorem obu jest jedna i ta sama osoba: ostatni po kądzieli z rodu Gryfitów książę pomorski Ernest Bogusław de Croy i Arechot. Beide wurden von der gleichen Person gestiftet, nämlich von Fürst Ernst Bogislaw von Croy zu Arechot.

Warum heißt der Findling bei Lubmin Teufelsstein? Dlaczego głaz narzutowy koło Lubmin nazywany jest „Diabelskim głazem”?

Die Sage weiß zu berichten, dass einst der Teufel wegen der Christianisierung sehr wütend war. Von der Insel Rügen her versuchte er, die Wusterhusener Kirche mit einem großen Findling zu zerstören. Allerdings warf er den Stein nicht weit genug, so dass er auf dem Strand bei Lubmin landete. Noch vor einhundert Jahren lag der Stein mindestens 25 Meter vom Wasser entfernt. Daraus ist ersichtlich, wie sehr sich die Küsten, auch an den Boddengewässern, verändern. Legenda mówi, że diabeł wpadł we wściekłość z powodu chrystianizacji ziem pomorskich. Stojąc na Rugii usiłował rzucić głaz na kościół w Wusterhusen. Nie udało mu się jednak trafić do celu. Głaz wylądował na plaży w Lubmin. Jeszcze 100 lat temu leżał ok. 25 m od morza. Na jego przykładzie widać, jak od tego czasu zmieniła się linia brzegu.

Korzenie jakiej rośliny widzimy na zdjęciu? Zu welcher Pflanze gehören diese Wurzeln?

Są to korzenie trzciny, których długość dochodzi do kilku metrów Są to korzenie trzciny, których długość dochodzi do kilku metrów. Są one bardzo odporne na uszkodzenia mechaniczne. Mają jeszcze inną, bardzo przydatną właściwość: filtrują nieczystości z wody, poprawiając jej jakość. Zdjęcie zrobiono na plaży w Trzebieży, gdzie sztorm odłsonił korzenie trzciny. Es sind Wurzeln von Schilf, die mehrere Meter lang werden können und sehr zäh sind. Sie verfügen über die besondere Eigenschaft, Verunreinigungen aus dem Wasser heraus zu filtern und daher die Wasserqualität zu verbessern. Dieses Foto wurde am Strand von Trzebież aufgenommen, wo die Schilfwurzeln während eines Sturms frei gespült wurden.

Ein berühmter Greifswalder Teppich. Darf man ihn betreten? Jest to słynny dywan w Greifswaldzie. Czy można po nim chodzić?

Auf gar keinen Fall! Der berühmte Croy-Teppich, vermutlich von dem Niederländer Peter Heyman hergestellt (1556), war zur Verzierung einer Wand gedacht, nicht eines Fußbodens. Seine Herstellung dauerte 3 Jahre; er misst ca. 7 x 4,5 m. Ernst Bogislav von Croy vermachte ihn der Universität, zusammen mit anderen wertvollen Gegenständen und einem ansehnlichen Kapital. Früher wurde der Teppich alle 10 Jahre gezeigt, heute ist der Teppich im Pommerschen Landesmuseum dauerhaft ausgestellt. Pod żadnym pozorem! Jest to gobelin Croya. Pochodzi z warsztatu Niderlandczyka Petera Heymana, a wykonano go w 1556 roku. Ma wymiary 4,5 na 7 metrów. Gobeliny służą do dekoracji ścian, a nie podłóg. Fundatorem gobelinu jest ostatni po kądzieli z rodu Gryfitów książę pomorski Ernest Bogusław de Croy i Arechot, który zapisał go w spadku uczelni wraz z innymi cennymi przedmiotami i znacznym kapitałem. Dawniej gobelin był pokazywany publicznie co 10 lat. Teraz jest stałą ekspozycją w Pomorskim Muzeum Krajowym w Greifwsaldzie.

Wo kann man diese Tiere ganz aus der Nähe bewundern? Gdzie można oglądać z bliska te zwierzęta?

Wisente sind europäische Bisons. Zu Beginn des 20 Wisente sind europäische Bisons. Zu Beginn des 20. Jahrhunderts waren sie vom Aussterben bedroht. Jetzt gibt es in Polen ca. 650 frei lebende Wisente und etwa 150 befinden sich in Reservaten, Tiergärten und Schaugehegen. In unserer Region können wir Wisente im Schaugehege des Woliner Nationalparks (von dort stammt das Foto) bewundern. Auf der deutschen Seite befindet sich in Dargen auf der Insel Usedom ein Gehege, in dem Wisente aus dem Woliner Nationalpark zu sehen sind. Są to żubry. Żubry wywodzą się od bizona. Na początku XX wieku ich populacja była zagrożona wyginięciem. Teraz w Polsce w wolnych stadach żyje przeszło 650 żubrów, a przeszło 150 w rezerwatach hodowlanych, zoo i zagrodach pokazowych. Najbliżej zachodniej granicy możemy je oglądać w zagrodzie pokazowej w Wolińskim Parku Narodowym. A po niemieckiej stronie w Dargen na wyspie Uznam, gdzie przybyły z Wolińskiego Parku Narodowego.

Co oznacza kogut na dachu zagrody w Brzózkach? Welche Bedeutung hat dieser Hahn am First des Bauernhofes in Brzózki?

Es ist ein Giebelzeichen, in diesem Fall aus Metall und sehr schön bearbeitet. Giebelzeichen galten bereits seit dem Beginn des Hausbaus als Abwehrmittel gegen böse Geister, die ins Haus eindringen wollten. Besonders wurde auch der Einschlag von Blitzen gefürchtet. Man findet Giebelzeichen überall auf der Welt mit der gleichen Bedeutung: Der Hahn verkörpert als Symbol ein Sonnentier, das mit seinem Krähen den neuen Tag ankündigt. Wegen seines feuerroten Kamms und der im Licht schillernden Federn wird er aber auch als Symbol für Feuer gesehen: Wenn der rote Hahn kräht, ist es Zeit für die Feuerwehr, auszurücken! Hier soll der Hahn jedoch Feuer abwehren. Często na szycie dachu widzimy koguta. Ten jest pięknie wykonany z metalu. Symbole umieszczane na dachach od dawien dawna miały strzec domostwa od złych duchów i mocy. Szczególnie obawiano się błyskawic i ognia. Chronić od nich miał kogut, w wielu kulturach uważany za zwierzę słońca – bo przecież pianiem zwiastował wschód słońca. Jego czerwony grzebień i lśniące pióra były symbolem ognia. Pianie koguta oznaczało też pożar.