Животот по трговијата со луѓе Искуства од тргувание лица Програма за Ре/Интеграција (TVRP), 2007 – 2014 Ребека Суртис, Постар истражувач, НЕКСУС Институт Фабрис де Керчове, Проектен Менаџер, КБФ Дискусија на Национална Тркалезна маса Македонија , Јуни 12, 2014

Зошто реинтеграција? Истражувањето во 2006 покажа: Зошто реинтеграција? Истражувањето во 2006 покажа: Недостаток на долгорочна поддршка при реинтеграцијата на тргуваните лица на Балканот Краткорочно финансирање на Здруженијата на граѓани кои обезбедуваат догорочна поддршка при реинтеграцијата Недостаток на капацитети на полето на реинтеграција Нема јасно дефинирана рамка за процесот на реинтеграција. Недоволна владина поддршка за процесот на реинтреинтеграција

Цели на ПРЖТЛ: (Програма за Реинтеграција на Жртви од Трговија со Луѓе) Поддршка на програмите кои би резултирале со одржлив процес на ре/интеграција на тргуваните лица; Градење на капацитетите на Здруженијата на граѓани (ЗГ) да обезбедуваат сервиси и подршка при ре/интеграција; Да поттикнат соработка и синергија со владините сервиси и националините механизми за упатување; Да идентификуваат ефективни модели насочени кончовекови права и пристапи за ре/интеграција на тргуваните лица; Да промовираат одржливи програми за ре/интеграција по завршување на поддршката на ПРЖТЛ

Активности во рамки на ПРЖТЛ Финансиска поддршка на ЗГ кои обезбедуваат сервиси за ре/интеграција на жртвите на трговија со луѓе; Менторирање и техничка поддршка од НЕКСУС институтот; Годишни ПРЖТЛ состаноци на партнерите и технички семинари; Објавување на тематски трудови; Развивање на заедничка дефиниција и рамка за ре/интеграција; Зајакнување на мониторингот при работата во ре/интеграцијата Застапување за напорите при ре/интеграцијата и одржливост на национално и меѓународно ниво; Соработка и кординација со структурите кои работат против трговијата со луѓе; Развивање на политики и процедури за ре/интеграција; Регионален Социјален Бизнис Фонд.

ПРЖТЛ опсег и инвестирање Од 2007 во Албанија, Бугарија, Македонија, Романија и Србија, од 2009 Косово и од 2012 Босна и Херцеговина. Вкупен број на грантови од 1.5M€ доделени за 15 ЗГ помеѓу 2007 и 2014. Во 2011 Германско друштво за интернационална соработка (Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit - GIZ ) ко-донатор на ПРЖТЛ

Мојот живот по трговијата со луѓе “Немав пари. Моето семејство не ме подджуваше. Бев вознемирена. Но некако чуствував олеснување бидејќи повеќе не бев експлоатирана. Немав работа. Имав само основно образование. Го напуштив средното училиште и шансите да најдам работа беа многу мали. Имав модринки по целото тело. Се чуствував уморна, изгубена, очајна…Бев во лоши односи со мојата мајка ”. (Жена тргувана за проституција)  

Мојот живот по трговијата со луѓе “Таму не заработував ништо, и моето семејство беше уште посиромашно од предходно. Немав работа. Немав пасош. Бев нервозен и исплашен, особено кога започна судскиот процес. Бев загрижен за безбедноста на моето семејство … Мојата сопруга беше внимателна но истовремено ме обвинуваше. Таа очекуваше од мене подобра економска состојба но наместо тоа таа беше под стрес и се плашеше. Заради мојата одлука [да работам во странство] имав многу проблеми во семејството. Се чуствував одговорен за лошата економска состојба во семејство. Но исто така имав нови трошоци за судскиот процес, за лекари и лекови отколку претходно. Немав работа и тоа сеуште ми тежи. Се срамев поради тоа и не зборував за моето искуство со луѓето од мојата средина”. (Маж тргуван за трудова експлоатација)

Дефинирање на реинтеграцијата Реинтеграцијата е процес на закрепнување и економска и социјална инклузија по излегувањето на трговијата со луѓе. Вклучува : сместување во безбедна средина, пристап до рационален животен стандард, ментална и физичка благосостојба , можности за личен, социјален и економски развој, пристап до социјална и емоционална поддршка. Клучни аспекти: зајакнување, независност, самодоверба, отпорност.

Што е успешна реинтеграција ? Пристап до безбедно и достапно сместување Физичка благосостојба Психичка благосостојба Економска ситуација Правен статус Можности за професионално усовршување и вработување Можноси за едукација и обука Безбедност и заштита Здрава социјална средина Социјална благососојба и позитивни интерперсонални односи Пристап до сервиси и можности Мотивација и посветеност кон процесот на ре/интеграција Правни прашања и судски процедури Помош на секундарни корисници.

Сеопфатена поддршка при ре/интеграцијата безбедено и достапно сместување медицинска помош психолошка помош и советување правна помош едукација материјална помош доквалификација/професионални обуки економски развој/можности (пр. вработување, отварање на мал бизнис) семејна медиација и советување мониторирање на случај и следење поддршка на секундарни корисници Три различни фази на ре/интеграција во текот на три години: интервенција во криза (0-3 месеци) транзиција (4-12 месеци) ре-интеграција/социјална вклученост (13-36 месеци).

Реинтеграцијата е комплексна, непредвидлива и долготрајна Ре/интеграцијата одзема време, е скапа и е исклучително комплексна На ре/интеграцијата секогаш се гледа како на долготраен но линеарен процес, тргуваните лица секогаш поминуваат низ повеќе чекори кои резултираат закрепнување и инклузија. Соочување со повлекување и “неуспеси“ во текот на процесот.

Реинтеграцијата е комплексна, непредвидлива и долготрајна На реинтеграцијата влијае: Индивидуалниот контекст вклучувајќи справување со физичките, психолошките и социјланите ефекти од експлоатацијата. Семејната средина Условите во животната средина Веќе постоечката ранливост Бара целосен и разновиден пакет на сервиси за лицата (често и семејствата) за да се адресираат причините за трговијата со луѓе, а истовремено и влијанието од експлоатација.

Позитивни влијанија кога тргуваните лица добиваат долгорочни, сеопфатни и високо квалитетни сервиси при ре/интеграцијата “ Се чуствувам безбедена и не се грижам за мојот живот. Не се грижам дека некој на мене или на моето дете ќе ни направи нешто лошо. Подолго време немам панични напади, кошмари и епилептични напади. Се чуствувам способна за работа. Мојата едиствена грижа ми е одгледувањето на детето... Се регистрирав во националниот сервис за невработени лица и имам здраствена заштита за мене и за моето дете”. “ Тоа беа сцени кои не може да се видат на друго место, ниту на телевизија. Сакав да умрам. За мене, ова беше единственото решение за да завршат моите маки, од хоророт кој го доживеав. Само во последните неколку години успеав да си простам себеси, да се убедам себеси да заборавам, и да оставам се позади себе”.

Пример за успешна реинтеграција Живот по трговијата со луѓе… “ Бев невработена и незнаев како да барам работа. Се криев од луѓето. Имав агрофобија и немав пријатели. Откако бев жртва на трговија со луѓе не сакав да живеам, сликите од малтретирањето беа секогаш во моите мисли. Имав несоница и кошмари. Бев загижена, каков човек би можела да сретнам? Дали тој ќе го прифати моето минато? Каква мајка ќе бидам? Понекогаш го чуствував моето тело ослабнато, без енергија и бев загрижена дека имам некоја болест: Хепатит Ц, СИДА или некоја слична болест. Бев многу слаба”.

Пример за успешна реинтеграција Сега успешно реинтегрирано лице … “Во моментот психолошки сум добро; Немам повеќе стравови и кошмари како претходно. Не сум веќе толку слаба како што бев порано. Имав врска од три месеци со еден човек. Имам пријатели и излегувам надвор без страв. Имам судски процес против мојот поранешен дечко. Сеуште се чуствувам под стрес, но не се плашам како претходно сега знам што да правам… Планирам да посетам обука за маникир. И сакам да работам во таа област. И сакам да ја работам таа работа како дополнителна професија затоа што платата што ја добивам на моето сегашното работно место е ниска. Планирам да изнајмам стан и да живеам одвоено од мајка ми и сестра ми. Еден ден сакам да имам семејство, сопруг и деца. И планирам да научам Англиски јазик”.

…И негативните влијанија кога сервисите не се обезбедени “Сместување не ми беше понудено, но и не побарав, и сега кога ме прашуваате сфаќам сега дека доколку бев сместена немаше да треба да плаќам, немаше повторно да живеам со моите родители и немаше повторно да се дрогирам. Не ми беше понудено економско зајакнување, добив само паричен надоместок од сервисите. Секако било каков вид на економско зајакнување ќе ми беше од помош меѓутоа не побарав. Едноставно не знаев што можам да добијам. Единственото нешто што побарав беше поддршка од Центарот за социјални работи, но не ја добив затоа што не ги исполнував законските услови за таква поддршка…Обука за квалификација не ми беше понудена”.

Што ќе направевте доколку не добиевте поддршка? “Незнам но мислам дека моето семејство ќе беше во долгови, тие ќе беа многу сиромашни”. (момче жртва на трговија за мали кражби) “Би бил и би се чуствувал многу лошо. Разговорот со луѓето тука ми помогна многу. Не само финансиски туку и емоционалната поддршка која ми беше дадена ми помогна појасно да ги согледам работите. Јас имам само една роднина. Одам понекогаш кај него да разговараме. Но тука е сосема поразлично. Кога почнав да разговарам со нив работите се променија, најдов работа и финансиски сум подобар ”. (момче жртва во трудова експлоатација)  

Што ќе направевте доколку не добиевте поддршка ? “Можеби ќе бев дома, можеби и не во тие услови. Можеби малку ќе закрепнев, но едно нешто е сигурно, ќе бев во депресија, болна од мојот начин на живот. Бев во депресија кога бев [жртва на трговија со луѓе]. Си реков сама на себе дека доколку не избегам, ќе си го одземам животот. Два пати се обидов да си го одземам животот ”. (Девојче тргувано за трудова експлоатација и проституција) “ Мислев дека ќе го изгубам паметот. Можеби ќе умрев од алкохол и можеби ќе бев сексуална работничка. Како и да е сигурно немаше да бидам среќна”. (Жена тргувана за трудова експлоатација и проституција)

Клучни резултати… 1711 жртви на трговија со луѓе, поддржани преку ПРЖТЛ, 2007-2014 Ассистирани 26% од тргуваните лица во регионот 1179 секударни корисници поддржани преку ПРЖТЛ 296 мажи жртви на трговија беа ассистирани преку ПРЖТЛ 651 тргувани деца добија поддршка за нивна ре/интеграција Успешна ре/интеграција на околу 60% од корисниците Сервиси за ре/интеграција достапни за потенцијалните жртви на трговија преку ПРЖТЛ 15 Здруженија на граѓани во седум земји нудат високо квалитетни и сеопфатени сервиси за ре/интеграција.

Клучни влијанија... Успешна ре/интеграција на речиси 60% од корисниците Сеофатени, долготрајни, и високо квалитетни сервиси на ре/интеграција достапни за жртвите на трговија со луѓе и семејствата во седум земји Сервиси за ре/интеграција за различни жртви (мажи, жени и деца) и жртви на различни форми на трговија со луѓе Реинтеграција на тргуваните жртви и потенцијални жртви Сензитивни и етички сервиси за ре/интеграција во седум земји Ставовите на жртвите се вклучени во развивањето на програми за ре/интеграција и во јавните политики Развиена е алатка за мониторирање и индикатори за поефективно раководење со случајот Зајакната соработка, потпишани дорогори и партнерство со владините партнери Проширување на финансирањето на програмите за ре/интеграција за нивна поголема одржливост

Во иднина: Научени лекции Пристап според потребите Флексибилност Чекор-по-чекор Клучот е во долгорочната поддршка Финансирање и партнерства Разумни процедури и барања за известување Соработка помеѓу владините институции и донаторите

Препораки за во иднина Поголем фокус кон идентификацијата Подобро разбирање за неуспешната ре/интеграција и повторното тргување со лицата Поголемо ниво на финансиска поддршка за ре/интеграцијата Долгорочна временска рамка на поддршка Поголема вклученост на владините институции Зајакната кординација на сервис провајдерите за реинтеграција на локално и национално ниво