ომის შემდგომი ხანის გერმანულენოვანი ლიტერატურა (1945-1965) ომის შემდგომი ხანის გერმანულენოვანი ლიტერატურა (1945-1965) ლევან ცაგარელი

გეგმა ისტორიული წანამძღვრები ომის შემდგომი ხანის გერმანულენოვანი ლიტერატურა ახალგაზრდა თაობა – ვოლფგანგ ბორხერტი შინაგანი ემიგრაცია და მაგიური რეალიზმი ჯგუფი 47 ნანგრევების ლიტერატურა – ჰაინრიხ ბიოლი დაძლევის ლიტერატურა – გიუნთერ გრასი და ზიგფრიდ ლენცი ექსპერიმენტული პროზა – ვოლფგანგ კოეპენი და არნო შმიტი ომის შემდგომი ხანის პოეზია – პოეტოლოგიური წანამძღვრები კონკრეტილი პოეზია ინგებორგ ბახმანი და პაულ ცელანი

ისტორიული წანამძღვრები რაიხის კაპიტულაცია (1945) ”ნულოვანი საათი” („Stunde Null“) პოცდამის კონფერენცია (1945): ”უკიდურესად მნიშვნელოვანია, თითოეულ გერმანელს გავაცნობიერებინოთ, რომ გერმანია დამარცხდა [...]. ყველა გერმანელი უნდა გრძნობდეს, რომ მთელმა ერმა მონაწილეობა მიიღო დანაშაულებრივ შეთქმულებაში ცივილიზაციის წინააღმდეგ.” (აშშ პრეზიდენტი რუზველტი) Reeducation ორი სახელმწიფოს წარმოშობა BRD – Bundesrepublik Deutschland DDR – Deutsche Demokatische Republik ბერლინის კედლის აშენება (1961)

მოკავშირეების მიერ დაკავებული ზონები და ბერლინის კედელი

ბერლინის კედელი

ადენაუერის ეპოქა (1945-1965) ეკონომიკური საოცრება (Wirtschaftswunder) კულტურული აქტივობების კონტროლი კულტურის შიმშილი (Kulturhunger)  მოდერნიზმის რეცეფცია (ჯოისი, ჰემინგუეი, სარტრი, კამიუ; ჯაზი; აბსტრაქტილი მხატვრობა)

ახალგაზრა თაობა Wolfgang Weyrauch, Wolfgang Borchert, Wolfdietrich Schnurre, Günther Eich „Kahlschlag“ ახალი ენის ძიებაში Kurzgeschichte (short story) Marie Luise Kaschnitz, Ilse Aichinger

Wolfgang Borchert (1921-1947) ბიოგრაფია შემოქმედება პოეტიკა: 1941 – ჯარში გაწვევა მრავალგზის დაპატიმრებული 1945 – სათეატრო საქმიანობა ჰამბურგში ტუბერკულოზი შემოქმედება გარეთ კარის წინ (1947) მოთხრობები ომის, სახლში დაბრუნების, პატიმრობისა და ბავშვობის შესახებ პოეზია პოეტიკა: ლაიტმოტივის ტექნიკა ყოველდღიურობის სიმბოლიკა

ძველი მწერლები „შინაგანი ემიგრაცია“: თ.მანი, ჰ.ჰესე მაგიური რეალიზმი Hermann Kasack (1896-1966): Die Stadt hinter dem Strom Elisabeth Langgässer: Das unauslöschliche Siegel Hans Henny Jahnn (1894-1959): Fluß ohne Ufer ჯგუფი 47 Hans Werner Richter (1908-1993), Alfred Andersch (1914-1980) Der Ruf Gruppe 47 (1947-1967) ესთეტიკური თავისუფლება ხელოვანის ინდივიდუალობა ფორმალური ექსპერიმენტები

ნანგრევების ლიტერატურა: Heinrich Böll (1917-1985) ბიოგრაფია კიოლნი ნობელის პრემია (1972) პოეტიკა თხრობის კონვენციური სტილი, ნონკონფორმიზმი, სოციალური კრიტიკა Gebundenheit & Fortschreibung მორალი+ ესთეტიკა უკაცო სახლი (1854) და არ უთქვამს არც ერთი სიტყვა (1958) კლოუნის თვალთახედვა (1963)

დაძლევის ლიტერატურა (Bewältigungsliteratur) Günter Grass (1927) ნობელის პრემია - 1999 თუნუქის დოლი (1959) კამბალა (1977) დედალი ვირთაგვა (1986) ჩემი საუკუნე (1999) კიბორჩხალას ნაბიჯით (2002)

Oskar Mazerath (Blechtrommel von Volker Schlöndorff )

Siegfried Lenz (1926) გერმანულის გაკვეთილი (1968)  Emil Nolde mainstream-რომანები: Das Vorbild (1973) Heimatmuseum (1978) მოკლე მოთხრობები Jäger des Spotts (1958)

ექსპერიმენტული პროზა: ვოლფგანგ კოეპენი (1906-1996) Tauben im Gras (1951) Das Treibhaus (1953) Der Tod in Rom (1954)

Arno Schmidt (1914-1979) ავტოდიდაქტი ლიტერატურის მკვლევარი (Fouqué, Karl May) ბარგფელდი გამოანგარიშებანი I,II,III ლევიათანი KAFF auch Mare Crisium (1960) Zettels Traum (1970) Abend mit Goldrand (1975)

Erinnerung

Jüngste Vergangenheit

Längeres Gedankenspiel

ომის შემდგომი ხანის პოეზია: პოეტოლოგიური წანამძღვრები Theodor Adorno ”ბარბაროსობაა, დაწერო ლექსი აუშვიცის შემდეგ” ”ავტონომიური ნაწარმოების” თეორია ელიტარული კულტურა vs. მასობრივი კულტურა ენის თანამედროვე თეორეტიკოსები = საზოგადოების კრიტიკოსები Gottfried Benn ხელოვნება როგორც ’ალტერნატიული სამყარო’, როგორც ’სპილოს ძვლის კოშკი’ ”აბსოლუტური ლექსის” კონცეფცია პროტესტი ფელეტონის საუკუნის კომუნიკაციურობის წინააღმდეგ განცდის ეპიგონური პოეზიის უარყოფა პოეტური კონვენციებისა და ენობრივი კლიშეების დაგმობა

კონკრეტული პოეზია წინარე ისტორია art club (1946) Wiener Gruppe (1952) – ახალი ავსტრიული ტრადიცია ენის ვიტგენშტაინისეული ფილოსოფია Grazer Gruppe (1964) - Forum Stadtpark: manuskripte პოეტიკა ლირიკის ძველი ტრადიციების რღცეცა ენა = მასალა ≠ კომუნიკაციის საშუალება ენა > აზრი 2 სახეობა: ვიზუალური და აკუსტიკური Eugen Gomringer (შვეიცარია) Helmut Heißenbüttel (გერმანია) Ernst Jandl (ავსტრია)

ვიზუალური პოეზია

აკუსტიკური პოეზია: Ernst Jandl: schtzngrmm t-t-t-t grrrmmmmm s------c------h tzngrmm schtzn tssssssssssssssssssss grrt grrrrrt grrrrrrrrrt scht t-t-t-t-t-t-t-t-t-t tzngrmm grrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr t-tt

Ingeborg Bachmann (1926-1973) პოეზია: აუდიოპიესა: პროზა: გადავადებული დრო (1953) აძახილი დიდი დათვისადმი(1956) აუდიოპიესა: მანჰეტენის კეთილი ღმერთი (1958) პროზა: ოცდამეათე წელიწადი (1961) Simultan (1972) ეპიკური ტრილოგია Todesarten Malina (1971) Der Fall Franza (1978) Requiem für Fanny Goldmann

Paul Celan (1920-1970) Paul Ancel დაბ. ბუკოვინაში მშობლების დაღუპვა თვითმკვლელობა პარიზში Der Sand aus den Urnen (1948) Mohn und Gedächtnis (1952) - Todesfuge Niemandsrose (1963) Poetik: Gedicht = Flaschenpost

ფსალმუნი არავინ მოგვზელს თიხისა და მიწისგან აწი, არავინ განსჯის ჩვენს ნეშტს - არავინ. ერთგული იყავ აღთქმის, არავინ. შენს საამებლად ვყვავილობთ და შენკენ ვიშლებით. არაფერი ვიყავით და ვართ და ყოველთვის ამად დავრჩებით, მოყვავილენი: ვარდარაფრები, არავის- ვარდები. და სულნათელი ჩვენი ბუტკოთი, ცის უდაბნოთა მტვრით დაპეპლილნი, და მეწამული სიტყვების კოკრით, ეს ჩვენ დავმღერით, დავმღერით ეკლებს.

გმადლობთ ყურადღებისთვის!

Psalm Niemand knetet uns wieder aus Erde und Lehm, niemand bespricht unsern Staub. Niemand. Gelobt seist du, Niemand. Dir zulieb wollen wir blühn. Dir entgegen. Ein Nichts waren wir, sind wir, werden wir bleiben, blühend: die Nichts-, die Niemandsrose. Mit dem Griffel seelenhell, dem Staubfaden himmelswüst, der Krone rot vom Purpurwort, das wir sangen über, o über dem Dorn.

სიკვდილის ფუგა შავი რძისნამი განთიადისა მას ვეწაფებით შებინდებისას მას ვეწაფებით დილით შუადღით მას ვეწაფებით როცა ღამეა ჩვენ ვეწაფებით მას ვეწაფებით ჰაერში ვითხრით საფლავებს ჩვენსას იქ ადგილი ყველას ეყოფა კაცი კი ცხოვრობს ის ცხოვრობს სახლში ის გველს აცეკვებს ის იწყებს წერას წერს და ბინდდება გერმანიაში ვაი შენი თმის ოქროს მარგარეტ ის წერს და გადის ვარსკვლავებს ღვიძავთ ის სტვენით უხმობს ძაღლების ხროვას ის ებრაელებს მოუხმობს სტვენით ყვირის სალფავი მიწაში თხარეთ ის ჩვენ გვიბრძანებს დაუკარით თქვენ კი იცეკვეთ

შავო რძისნამო განთიადისა ჩვენ გეწაფებით როცა ღამეა შენ გეწაფებით დილით შუადღით შენ გეწაფებით შებინდებისას ჩვენ გეწაფებით შენ გეწაფებით კაცი კი ცხოვრობს ის ცხოვრობს სახლში ის გველს აცეკვებს ის იწყებს წერას წერს და ბინდდება გერმანიაში ვაი შენი თმის ოქროს მარგარეტ ვაი შენი თმის ნაცარს სულამით ჰაერში ვითხრით საფლავებს ჩვენსას იქ ადგილი ყველას ეყოფა ის კი დაგვყვირის საფლავები თხარეთ მიწაში თქვენ კი იმღერეთ ის დაგვყვირის და დაუკარით ქამრიდან იძრობს ელვარე რკინას მისი თვალები არის ცისფერი ღრმად დაატანეთ მიწას ნიჩაბი თქვენ კი იცეკვეთ და დაუკარით

შავო რძისნამო განთიადისა ჩვენ გეწაფებით როცა ღამეა შენ გეწაფებით დილით შუადღით შენ გეწაფებით შებინდებისას ჩვენ გეწაფებით შენ გეწაფებით კაცი კი ცხოვრობს ის ცხოვრობს სახლში ვაი შენი თმის ოქროს მარგარეტ ვაი შენი თმის ნაცარს სულამით ის გველს აცეკვებს ის იწყებს წერას ის ყვირის ტკბილად უმღერეთ სიკვდილს ხოლო სიკვდილი მოძღვარია გერმანიიდან მეტი ნაღველი ვიოლინოებს რათა კვამლივით აიჭრათ მაღლა ღრუბლებში თქვენი საფლავებია იქ ადგილი ყველას ეყოფა

შავო რძისნამო განთიადისა ჩვენ გეწაფებით როცა ღამეა შენ გეწაფებით შუადღით დილით ხოლო სიკვდილი მოძღვარია გერმანიიდან შენ გეწაფებით შებინდებისას ჩვენ გეწაფებით შენ გეწაფებით ხოლო სიკვდილი მოძღვარია გერმანიიდან მისი თვალები არის ცისფერი ყველას მიგაწვენთ მისი ტყვიები არვის აცდება მისი ნასროლი კაცი კი ცხოვრობს ის ცხოვრობს სახლში ვაი შენი თმის ოქროს მარგარეტ ის ჩვენზე გეშავს ძაღლების ხროვას ის ჩვენ საფლავებს გვჩუქნის ჰაერში ის გველს აცეკვებს და ის ოცნებობს ხოლო სიკვდილი მოძღვარია გერმანიიდან ვაი შენი თმის ოქროს მარგარეტ ვაი შენი თმის ნაცარს სულამით